Dijital Habitat
Kendi kontrolünüzde olan çalışma saatleriyle, istediğiniz ortamda ve tarzda bir içerik üretmek ve karşılığında da para kazanmak, birçoğumuzun hayali haline geldi. Bu gelir modeli, hala “sigortası var mı?” diye sormaya alışık kitle için pek sürdürülebilir ve güvenceli değil. Ancak, abonelik yöntemiyle gelir sağlayan içerik üreticilerinin sayısı arttıkça, platformlar da, piyasadaki yerlerini sağlamlaştırabilmek için, bu yöntemi güncelleyerek daha güvenceli hale getiriyorlar gibi gözüküyor.
Dijital bahşiş modelinin yaygınlaşmasının bir diğer sorumlusunun pandemi olduğu da söylenebilir. Pandemi sürecinde, birçok insanın var olan işlerini kaybetmesi bir yana, araştırmalar bize, bu dönemde sosyal medya ve internet kullanımının artış gösterdiğini de söylüyor. Sosyal medya kullanımı artış gösterirken, bu ortamdaki içerik üreticileri de arttı. İşlerini kaybeden insanlar, Spotify, Instagram ya da Youtube’dan yaptıkları yayınlarla bir miktar para kazanabileceklerini fark etti ve tabi herkes gibi onların da izlenmeye veya dinlenmeye değer hayatları, fikirleri olduğuna inandılar.
Üretilen içeriklerden para kazanana kadar, “influencer” olmak belki o kadar ilgi çekici değildi ama yine de sosyal medyada içerik üretiliyordu. Ücretsiz olarak kullandığımız tüm platformlar için aynı motto geçerliydi: “Bir ürün ücretsizse, ürün sizsiniz.” Influencerlar, artık ürünün kendileri olduğunu kabullenmiş durumda. Farklı olan, bu ürünü ücretli hale getirme çabası.
Dijital Bahşiş Yöntemi Nasıl Kullanılıyor?
Dijital bahşiş yöntemini bir gelir kaynağına dönüştürmenin farklı yolları mevcut. Bu yollardan hangisini seçeceğiniz, nasıl bir yayın üretmek istediğinizle ilgili. Örneğin bir blog yazısı yazıp, bunu podcast’e veya e-posta bültenine dönüştürebilirsiniz. Spotify, Apple’ı örnek alarak, kullanıcıları için ücretli podcast yayın seçeneği sunmaya başladı. Mailchimp ve WordPress de abonelik sistemine dayalı bir ödeme seçeneği sunuyor.
Abonelik sistemine dayalı gelir kaynağı alternatifi sunan en bilinen sistem Patreon. Patreon aracılığıyla, Youtube’dan da beğendiğiniz içerik üreticilerine bağış yapabiliyorsunuz. Geçen günlerde, içerikleri sebebiyle çocuk istismarı konusunda yeterince önlem almamasıyla tartışılan Onlyfans de abonelik yöntemini kullanan platformlardan biri.
Sosyal medya platformları da, dijital bahşiş uygulaması için güncellemeler getirmeye devam ediyor. Twitter, yakın zamanda, kullanıcılar için bir bahşiş kavanozu özelliği getirdi. Instagram’daki rozetler de influencerların yayınlarına ödeme yapmanızı sağlayan bir özellik. Aynı sistem, Youtube’un alkışlar, Facebook’un yıldızlar güncellemeleri için geçerli.
Kısa Bir Değerlendirme
İçerik üreticileri için, kullanıcılardan doğrudan para alabilmek önemli. Geçtiğimiz günlerde Onlyfans’te yaşanan tartışma da bize bu konuda bir riski hatırlattı. Platformların ödemeleri güvenceli hale getirmek için anlaştığı şirketler, platformlara ciddi ekonomik baskıda bulunuyor. Bu da, içeriklerin sansürlenmesine sebep olabiliyor. Unutmamak gerekir ki, söz konusu şirketlerden hiçbiri, bizim haklarımızı korumak için orada değiller. Dijital bahşiş uygulamasında, aracı olan her şirket, bunun kalıcı bir gelir kaynağı haline gelmesi konusunda bir tehdit de oluşturabilir.
Bununla birlikte, platformlarda dikkat çeken içeriklerin hangileri olduğu da çok önemli. Pandemi süresince, içerik tüketiminin daha çok eğlenceli içerikler yönünde olduğu belirtiliyor. Dijital bahşiş uygulaması, içerik üreticileri, daha geniş kitleye hitap etmeye, etkileşimi artırma odaklı düşünmeye teşvik ediyor. Bu da niş içeriklerin değerini görememize, hep benzer içeriklerin ön plana çıkmasına sebep oluyor. Yani içeriği viral hale getirmek hem içerik üreticilerinin önüne bir engel koyuyor, hem de içeriklerin çeşitliliğini azaltabiliyor.
Yazar: Özge Yıldız
