Bilal Emre Arslan
2010’da Steve Jobs, Adobe Flash Player’ın iPhone’dan kaldırılması kararını “Flash Player çok güvensiz, çok kapalı, çok yoğun kaynak kullanıyor ve dokunmatik kullanımlar için uygun değil” şeklinde gerekçelendirmişti. Günümüzde bile bu sıkıntılar giderilmiş değil. Adobe de bu durumu kabul etmiş olsa gerek.
Flash Player’a 2020 sonunda veda ediyoruz
Şirket Salı günü yaptığı açıklamada, “Flash Player’ın güncellenmesinin ve dağıtılmasının durdurulacağını” bildirdi ve tarihi 2020 olarak belirtti. Kimse Flash Player’ın ardından üzülecek mi bilinmez ama internetin onsuz daha güvenli, hızlı ve akıcı olacağı bir gerçek. Fakat 2020’ye kadar buralarda olması beklenen Flash Player’la nasıl baş edeceğimizi bulmamız gerekiyor.
Güvenlik sorunu
Flash’ın gerçekten birçok sıkıntısı vardı. Buna güvenlikle başlayabiliriz. Sebep olduğu güvenlik açıkları bilgisayarlarımızı sürekli tehdit ediyordu. Malwarebytes’in önde gelen kötü amaçlı yazılım analisti Jérôme Segura, “Flash, birkaç yıldır exploit kiti (son zamanların en büyük siber tehdit ürünü) araçları arasında favori oldu” diyor. Son yıllarda reklam görünümlü kötü amaçlı yazılım ile mücadele için, güvenlik camiası sürekli olarak kullanıcıların Flash’ı makinelerinden tamamen kaldırmaları çağrısında bulundu.
Flash’ın güvenlik açıkları, geçen Ekim ve Haziran aylarında tüm önemli masaüstü platformlarına yönelik saldırılara neden oldu. Nisan, Mayıs aylarında ise Windows’a yönelik birçok saldırıda kullanıldı.
Adobe’un Flash’tan vazgeçmesinin asıl sebebi ise modasının geçmesi. Forrester Research analisti Jeffrey Hammond, “Flash’ın miadi zaten son birkaç yılda dolmuştu. Geliştiriciler son birkaç yıldır Flash’ın yaptığı işleri güvenlik ve hız sorunu olmadan yapacak alternatif yazılımlara yöneldi. Adobe bile 2010’dan beri HTML5’e yatırım yapmış ve 2015 yılının sonlarında bu doğrultuda yatırımlarını hızlandırmıştı.
Adobe, geçişi “HTML5, WebGL ve WebAssembly gibi açık standartlar son birkaç yılda olgunlaşarak eklentilerin öncülük ettiği işlevlerin çoğunu sağlar hale geldi ve internetteki içerikler için uygun bir alternatif oldu” ifadeleriyle onayladı.
Zaten terk edilmişti
Flash Player eklentisi 2010’dan beri iOS’larda, 2012’den beri de Android’lerde yer almıyor. Bilgisayarlarda da kullanım oldukça azalmıştı. Google, Flash reklamların yayınlanmasını Eylül 2015’ten beri engelliyor. Firefox da geçen yazdan beri bazı Flash eklentileri engellemeye başladı. Microsoft Edge ise Flash dosyalarını sadece tıklayarak çalıştırabiliyorsunuz. Internet Explorer bile 2019’da Flash’ı varsayılan olarak kullanmayı terk edeceğini açıkladı.
Segura, “Bu gelişmeler internet güvenliğinin tamamen sağlanacağı anlamına gelmiyor tabii ki. Korsanların alanını daraltmak mutlaka etkili olacaktır ancak korsanlar her zaman yeni yollar bulur. Örneğin Google Chrome gibi üçüncü parti eklentileri ve uzantıları olan tarayıcılara yönelebilirler” açıklamalarında bulundu.
Flash desteğinin kaldırılması aslında Flash’ın ortadan kalkacağı anlamına gelmiyor. Flash ile çalışan sitelerin Flash olmaksızın çalışacak şekilde çağa göre güncellenmesi ya da öylece yollarına devam etmesi geliştiricilerin inisiyatifine kalmış.
Flash’ın ortadan kalkmasından en çok etkilenecek site türlerinin oyun, etkileşimli öğrenme ve kurumsal uygulamalar olduğunu belirten Hammonds “Bu siteler ya artık hiç çalışmayacak ya da pek rağbet görmeyecekler” diye ekliyor.
Kaynak: Wired
